Ando nord le Burgenlandistar, afka sar ande but gava le becirkistar Neusiedl am See, anglo dujto themeskero haburi, jek tikni Romengeri-sidlung dija. Afka te ande Mönchhof. Adi, bojd nischta buter upri historija le Romendar taj Romnjendar ando gav pal na gondolinel – dschi upre jek than ando gaveskero museum Mönchhof. Amen le keraschi le museumistar, Josef Haubenwallner, uso vakeripe restscham.

Sar le opferenge le nacijonalsocijalismusistar gondolim te ol? Buteder sar 80 berscha palo flogoskero murdaripe upro Roma taj Romnja, Sinti taj Sintize andi Austrija jek centrali gondolipeskero than na del. Ando keripe le Betschitike Kurkostar jek grupn kunstakere keraschtschendar upro jomi le opferendar pumen tschite taj upre odola historischi thana gele, save agun khetane thana la flogoskera grupnatar sina.

Ando erschti augustiskere divesa 1944, o cile Roma taj Romnja, Sinti taj Sintize murdarde ule, save dschijakana ando logeri Auschwitz-Birkenau prik dschivde. Ando uprebutschalinipe le NS-faphageriptschendar taj la palgondolipeskera kulturatar, butvar pobisterde le ule. Vasch o nacijonali gondolipeskero di, o organisatori Stefan Benedik maschkar o scheroskero artschijipe vodintscha taj dikipe andi anglutni- taj paloda kerdi faphageriptschengeri historija dija.

O museum.ebensee ando kesdipe le julistar leskere vudartscha la Ceija Stojkake pratscha. O multidisciplineri artschijipe la kinstlerkijatar o anav „Ceija Stojka – Gondolipe: Oda sina so amen soraljarlahi“ ledschel taj dikipe ande lakere dijeskere kenvi del, save o dikipe la kinstlerkijatar upri austritiki cajtakeri historija dokumentirinen taj lakere kipi sikal.

Ando 6to septemberi, i bundakeri ministerkija Susanne Raab (ÖVP), fatretertschen taj fatreterkiji le cile flogoskere grupnendar Betschiste ando Palais Porcia akartscha. I ministerkija le dschuvlenge, le familijenge, la integracijake taj le medijenge, anglo kisetinipe la legislaturperijodatar, o aktivitetscha le austritike flogoskere grupnendar, upre sikatscha.

Sajt buteder kurke ande mindenfelitike temetischtscha Betschiste, grobi upre phagle on. O tetertscha andar o grobi, somnak taj avre koji tschoren. Butvar Roma taj Romnja, Sinti taj Sintizze resle hi. O baro raschaj Franz Scharl usi mischa ando Stephansdom akartscha, solidariteta le opferengere dschenenca te sikal.

Ando bersch 2015, o 2to august le europitike parlamentostar uso internacijonali di le gondolipeske upro genocid upro Roma taj Romnja, Sinti taj Sintize akardo ulo. Ando lejcti bersch, ada te andi Austria le nacijonakere rotistar ojs nacijonali gondolipeskero di aun prindschardo ulo. Sar sako bersch, te adabersch gondolipeskere mulatintschage upro Ceija-Stojka-Than kerde ule.

Andi gastronomija but berscha prik te dschil, but keraschtschenge jek upredipe hi. Butvar neve tschatschiptscha taj i Corona-pandemija, but gastronomtschen use jek tschangalinipe mujsinde. Na afka le diskotekakere keraschi Hans-Jürgen Horvath. Ov leskera diskoha „Hallelujah“ Pinkafate imar o 30-berschengero jubilejum mulatinel. O reporteri Adi Gussak use ada jubilejumiskero mulatintschago use sina.