検索キーワード： ナレーター "Marita Mathijsen" すべてのカテゴリー

Literatuur in de 19e eeuw was geen vrijblijvend vermaak. Schrijvers wilden de maatschappij verbeteren door aandacht voor sociale problemen, maar ook door aansluiting te zoeken bij internationale kunstbewegingen. Literatuur als middelaar tussen ideaal en werkelijkheid. Rond 1880 keren nieuwe jonge schrijvers zich tegen deze generatie en literatuur wordt weer iets voor een kleine groep geestverwanten.

Het oeuvre van Harry Mulisch is complex en intrigerend. Die complexiteit staat de samenhang niet in de weg, en die samenhang sluit op zijn beurt weer niet de verrassing uit. Bepaalde thema's keren terug, maar steeds in verschillende inkledingen. Er zijn vaste personages, maar de vermom­mingen wisselen zo dat het niet makkelijk is om het patroon erachter te ontdekken. Vanaf zijn boekdebuut in 1952 tot zijn laatste roman in 2001 is zijn stijl sterk gewijzigd, maar de grote vragen die hij in zijn werk stelt, zijn dezelfde gebleven.

In heel Europa verandert rond 1800 de omgang met geschiedenis. Geschiedenis wordt bij wijze van spreken gedemocratiseerd. Ze is niet meer iets van de adel en enkele geleerden, maar ze is van iedereen. Dat betekent dat veel meer mensen kennis maken met geschiedenis. Dat komt omdat ook de kunsten zich de geschiedenis toe-eigenen: de muziek, de schilderkunst, de literatuur, de architectuur. Bovendien dringt ze door in het openbare leven en de openbare ruimte, door de oprichting van musea en monumenten en doordat het een vak op scholen en universiteiten wordt.

Heeft wetenschap nut? Deze vraag is even briljant als absurd. Absurd omdat er maar weinig mensen zullen twijfelen aan de toegevoegde waarde die de moderne wetenschap ons sinds de wetenschappelijke revolutie heeft gebracht. Toch ook briljant, omdat juist de wetenschap zelf een kritische houding moet hebben t.a.v. alles, dus ook zichzelf.